بِسْــــمِ اللّٰهِ الرَّحْمَـنِ الرَّحِيـمِ
Bizi yoktan var eden, varlığımızda var olmamız için bizlere yol gösteren Rab esmasıyla her an yaratmada olan Rabbimize hamd olsun. Peygamberimiz, rehberimiz olan Muhammed (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ve âline, ashabına, müminlere salat selam olsun.
Kur’an-ı Kerim’in özeti ve giriş kapısı olan Fatiha Suresi, İslam’ın temel inançlarını, kulun Rabbine olan bağlılığını ve insanın hayat yolculuğundaki yönünü belirleyen bir rehberdir. Yedi ayetten oluşan bu sure, kul ile Rabbi arasındaki en samimi duanın ve teslimiyetin ifadesidir. Fatiha suresinin ilk dört ayeti kâinatın, tüm varlığın yegâne yaratıcısını, zatını bizlere tanıtır. Birey olarak başlayan yolculuğumuzda bizi bir yapmak için, sosyal çevredeki varlığımıza anlam kazandırmak için karanlık yolumuza ışık tutar.
Manevi (manaya dair olan) maddeden manaya uzanan insan yolculuğunda anlamayı, öğrenmeyi, bilmeyi, idrak etmeyi içine alan bu gelişim süreci şu ayetle başlar;
اِيَّاكَ نَعْبُدُ وَاِيَّاكَ نَسْتَع۪ينُۜ: (Biz yalnızca Sana ibadet eder ve yalnızca Sen’den yardım dileriz.)
Tevhidin (لا إله إلا الله) açılımı olan bu ayet ilk ilke olarak temizlik ile başlar. “لا” ile tüm putlar maddi manevi temizlenir. Öznel varlık olan bizler öz değerimizi bu ilke çerçevesinde oluşturmalıyız. Oluşturulan var olma, öz değerler biriktirmeyi beraberinde getirecektir.
Kulluk yalnız Allah içindir bilinci ile hareket ederek düşüncede, duyguda ve eylemde bu ilkeyi olgunlaştırmak; tevhidin içini doldurmak ve manaya ulaşmak, kayıtsız şartsız itaat edilecek tek otoriteyi Allah olarak kabul etmek. Hazreti İbrahim’in (Aleyhisselam) putlara karşı yaptığı eylemini, Nemrud’un ateşine meydan okumasını, kurtuluşun ve yardımın sadece Allah’tan olduğuna iman etmesinin tevhidin ta kendisi olduğunu, hepsinin Allah’a ibadet etmenin ve yalnızca ondan yardım istemenin vurgulandığı bu ayette gözler önüne serildiğini görmekteyiz.
Hazreti İbrahim’i (Aleyhisselam) İbrahim yapan değer maddede değil kendisinde, özünde. İşte bu ayet insana içinde yatan, belki de üstünü örttüğü potansiyelini hatırlatmaktadır. Sınırlarını korumayı, kulluğun ve kulluğun beraberinde gelen koşulsuz teslimiyetin sadece Malik olana yapılması gerektiğini zikretmektedir.
اِيَّاكَ نَعْبُدُ: (Biz yalnızca Sana ibadet ederiz)
Ayetin bu kısmı bizlere insanın öz irade sahibi olduğunu, gücün maddede değil manada olduğunu en kısa ve en güzel şekilde hatırlatmaktadır.
وَاِيَّاكَ نَسْتَع۪ينُۜ: (Yalnızca Sen’den yardım dileriz.)
Bize bizi tanıtan, bizi bizden iyi tanıyan o Allah’tır ki; yardım dilenecekte, istekte bulunulacakta yalnız O’dur.
Kapital düşünce sahibi güç ve sömürüden beslenen insan tipi Kur-an’ın kınadığı firavun ve yoldaşlarına cevap ve devrim niteliğindedir ayetin bu kısmı.
Bireye şahsiyet potansiyelini hatırlatarak kula kulluk kesin bir şekilde reddedilir. Bu ayet şahsiyet ve onurun korunma nimetidir. Kullarda istemek ancak ve ancak sınırlı ve kıttır. Kullar sadece sınırlı isteklere vesiledirler. Yaratıcı bizleri bildiği için her bireyin hakkını korumaktadır. İnsan ne kadar güçlü görünse de Allah’ın yardımı olmadan hiçbir şey yapamaz. Bu ayet, insanın acziyetini ve Rabbine olan mutlak bağımlılığını gözler önüne serer.
Tevhid – Fatiha suresi 5.ayet insana sınırlarını koruyarak fıtrata uygun yaşama olanağı sunar. Haddi aşmamak, had bilmek sınırlarımızı koruma yöntemidir. Biz Müslümanların yapması gereken şey şifa olan kitabı Şafi olanın ismi ile karanlığımıza ışık kılmak ve tevhidi ve dahi hidayeti Allah’tan bekleyerek İslam’ı ve getirdiklerini içselleştirmektir.
Sonuç olarak; Fatiha Suresi, bir Müslümanın hayatının pusulasıdır. O, Allah’a olan teslimiyetin, doğru yolda olma isteğinin ve yalnızca O’na kul olmanın en güzel ifadesidir. Her okunuşunda gönüllere huzur veren bu ilahi mesaj, bizlere kul olduğumuzu hatırlatarak dünya hayatımızı şekillendiren bir rehber olur.
Biz de Fatiha’yı her okuyuşumuzda, Rabbimizden hidayet ve rahmet dileyerek ona yönelmeli ve hayatımızı onun ışığında şekillendirmeliyiz. Çünkü gerçek saadet, Fatiha’nın öğrettiği kulluk bilincinde saklıdır.