Yeni eğitim ve öğretim yılının başlamasına sayılı günler kaldı. Uzun süren bir aradan sonra tekrar okula başlayacak olmak, kimi öğrencileri heyecanlandırıyorken, kimi öğrencileri kaygılandırmaktadır. Ebeveynler cephesinde de durum farklı değildir. Okul temposuna girmekle beraber öğrencilerle birlikte ailelerin de düzeni değişecek, işler okul düzenine göre yürüyecektir.
Oyun ve eğlence aktiviteleriyle, tatil gezmeleriyle, arkadaşlarla ve özgürce geçirilen zamanlarla dolu uzun bir yaz arasının ardından çocuklar okul düzenine dönmekte zorlanabilirler. Bu gayet normaldir. Nitekim ara verilen her iş beraberinde gevşekliğe neden olur. İnsanın kendisini o işe tekrar verebilmesi zaman ister. Büyükler bile bu noktada belirli zorluklarla baş etmek zorunda kalırken, küçüklerimizin bu konuda zorlanmasını anormal görmemek gerek. Bu bağlamda her öğrencinin okula tekrar adapte olabilmesi için belirli bir zamana ihtiyacı vardır. Dolayısıyla okula uyum konusunda sıkıntı çeken çocukların aileleri durumu ilk etapta normal karşılamalı, uyum sorunu 3-4 hafta geçmesine rağmen devam ediyorsa ancak o zaman bunu sorun etmeli ve sonrasında çözüm yoluna başvurmalıdır.
Çocukların okula hemencecik adapte olamamasının ardında pek çok nedenler yatar. Bunlardan birkaçını zikredecek olursak; rahatlılık döneminden sonra gelen sıkı düzen, ödevler, sınavlar, aile baskısı ve beklentileri, derslere karşı ilgisizlik, zayıf sosyal ilişkiler, başarısızlık korkusu, dışlanmışlık, görülen dersleri unutmuş olabilme kaygısı vs. okula kolayca adapte olma yolunda öğrencinin önüne takılan engeller arasındadır.
Çocuğun, okula pek fazla güçlük çekmeden adapte olması öncelikle tatili nasıl geçirdiğine bağlıdır. Tatilini verimli ve de planlı geçirmiş olan çocuklar, okula daha zinde başlayacak, derslere karşı daha duyarlı olacaktır. Tatilde yeteri kadar dinlenemeyen veya tatilini başıboş geçirmiş olan çocuklar için ise; okula başlangıç kuşkusuz birçok sorunları beraberinde getirecektir. Örneğin; uyku problemi, okula gitmek istememe, derslere karşı duyarsızlık, gevşeklik, derslerde başarısızlık vb. birçok problemler.
Okulu sevmeyen, içine kapanık, sosyal sorunlar yaşayan, derslerle ilgili öğrenme veya dikkat sorunları yaşayan çocuklar, tatil sonrası okula adaptasyonda daha fazla problem yaşamaktadırlar. İşte tam bu noktada çocuklarına yardımcı olma konusunda velilere çok önemli görevler düşüyor. Bu bağlamda çocuğunuzu yüreklendirin. Sorumluluk verin. Sorumluluğunu yerine getirdiğinde onu övün. Aile içi faaliyetlere yoğunluk verin. Karşılıklı dertleşin, sorunlarınızı masaya yatırıp beraberce çözüm yoluna girin. Okulun, öğrenmenin faydasına binaen açıklamalarda bulunun.
Ayrıca tatilde çocuğunu olabildiğince özgür ve başıboş bırakan ailelerin, okul açıldığında çocuklarından kural ve sorumluluklarla dolu olan planlı-programlı okul hayatına uyum sağlamasını beklemek, hayal olur. Bu nedenle aile içi kurallara karşı gevşek davranılmasına müsaade edilmemeli, her günün planlı-programlı geçmesi için çocuk teşvik edilmelidir.
Çocuklarında okula ve öğrenmeye karşı fobi oluşmasını istemeyen aileler, çocuğun okula başladığı ilk günlerde okul performansına ve başarısına vurgu yapmamalı, çocuklarına bu hususta baskı uygulamamalı, okul başarılarına dair ki yüksek beklentilerini, çocuğu rahatsız edecek ve olumsuz yönde etkileyecek şekilde, dile getirmemelidirler. Nitekim ailesinin yüksek beklentileriyle okula başlaması, uyum sorunu bir tarafa, çocuğun omzuna ayrı bir yük olarak binecek, başaramama korkusu çocuğu derin kaygılara boğacaktır. Bu da ister istemez derslerine yansıyacak, okula güçlükle adapte olmasına yol açacaktır. Ayrıca çocuğun öğrenme şevki kırılacak, okula karşı nefret duyguları hissetmeye başlayacaktır. Kendisine faydası olacağı için değil, sırf ailesi tarafından sayılsın, sevilsin diye okuyacaktır. Bu bağlamda çocuğu gerek başarılarıyla gerek başarısızlıklarıyla sevin, sevdiğinizi belli edin. Çocuğunuzun kendine özgü yetenek ve becerilerini keşfedin ve bu yetenek ve becerilerini geliştirmesi için imkân verin.
Okula kolayca adapte olabilmesi için çocuğunuza ayrıca şu şekilde de yardımcı olabilirsiniz.
Uyku problemi nedeniyle kendini derslere verememe durumunun önüne geçmek için okul başlamadan en geç bir hafta önce uyku ve uykudan uyanma düzenini okula göre yeniden düzenleyin.
Oyun, bilgisayar, telefon, televizyon saatleri için yeni kurallar ve sınırlar belirleyin.
Haftada bir kere aile içi faaliyetlere yönelin ki çocuk okul zamanında da tatil tadında faaliyetler olabileceğini görsün.
Başarı noktasında yüksek beklentilerde bulunmayın. Çocuğunuzu koşulsuz sevdiğinizi hissettirin.
Planlı-programlı şekilde hayatını şekillendirmesinde kendisine yardımcı olun. Bu konuda örnek olun.
Tertipli çalışmasına karşılık ödüllendirin.
Ödev yaptığı vakitte, siz de örneğin kitap okumakla meşgul olun.
Öğretmeniyle iş birliği içerisinde olun ve düzenli olmak şartıyla çocuğunuzun okuldaki durumu hakkında öğretmeninden bilgi alın.
Ebeveyn-çocuk ilişkisini kuvvetlendirme yollarını arayın. Güven ilişkisinin zedelenmesine asla müsaade etmeyin ki çocuğunuz başına gelen olumsuz olayları size rahatlıkla anlatabilsin.
Okul gelişmelerini ve gündemini takip edin. Çocuğunuzun okul hayatıyla yakından ilgilendiğinizi hissettirin. Tüm sorunları birlikte çözüme kavuşturun. Kısacak aile olun. Aile olmanın gereğini yerine getirin.
Meliha Timur | Nisanur Dergisi | Eylül 2019 | 94. Sayı
Yorum yap